Karsznice, znane formalnie jako Osiedle Karsznice, stanowią integralną część miasta Zduńska Wola, zlokalizowaną w malowniczym województwie łódzkim.
Osiedle to usytuowane jest na Wysoczyźnie Łaskiej, co dodaje mu uroku oraz znaczenia geograficznego. W 1930 roku podczas budowy linii kolejowej łączącej Śląsk z Gdynią, na terenach dotychczasowej wsi Karsznice, zorganizowano stację kolejową wraz z lokomotywownią. Równocześnie obok stacji rozpoczęto budowę osiedla mieszkalnego, które miało na celu zapewnienie lokum dla pracowników związanych z kolejnictwem.
W latach 1959–1972 obszar ten, nazwany osiedlem Karsznice, funkcjonował jeszcze w charakterze wiejskim, jednak już w roku 1973 został włączony do granic administracyjnych Zduńskiej Woli.
Na osiedlu Karsznice mieści się istotny węzeł kolejowy, który powstał w latach 1930–1933 i stanowi część tzw. Magistrali węglowej łączącej Inowrocław z innymi ważnymi miejscowościami. W ramach tego węzła znalazła się stacja kolejowa Zduńska Wola Karsznice, która w swojej czasie była domem dla jednych z najsilniejszych parowozów używanych w Polsce, takich jak Ty23, Ty37 oraz Ty246.
W obecnych czasach ważnym punktem na mapie Karsznic jest Izba historii i skansen taboru kolejowego, która to instytucja przyciąga entuzjastów kolejnictwa i historii. Ponadto Karsznice stanowią siedzibę jedynej rzymskokatolickiej parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zduńskiej Woli, która należy do archidiecezji łódzkiej, bowiem pozostałe parafie w mieście są częścią diecezji włocławskiej oraz dekanatu zduńskowolskiego rzymskokatolickej parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Historia administracyjna
Karsznice, zlokalizowane na obszarze wsi o tej samej nazwie, są częścią gminy Zduńska Wola w powiecie sieradzkim. W przeszłości wieś ta w Królestwie Polskim należała do guberni kaliskiej, a w okresie międzywojennym została włączona do województwa łódzkiego. 19 listopada 1933 roku formalnie utworzono gromadę Karsznice, która znalazła się w granicach gminy Zduńska Wola, obejmując jedynie obszar samej wsi.
Okres II wojny światowej przyniósł znaczące zmiany, gdy Karsznice zostały włączone do III Rzeszy. Po zakończeniu działań wojennych wieś wróciła do powiatu sieradzkiego w województwie łódzkim. 1 lipca 1948 roku nowa gromada o nazwie Karsznice-Stacja Kolejowa została wydzielona, będąc obecnie znaną jako Osiedle Karsznice w Zduńskiej Woli.
W kontekście reorganizacji administracyjnej (która wiązała się z likwidacją gmin) obie gromady, Karsznice (wieś) i Karsznice-Stacja Kolejowa, wpisano w skład nowo utworzonej gromady Karsznice. 31 grudnia 1959 roku gromada Karsznice została rozwiązana, a cały obszar wsi oraz osiedla kolejowego stał się częścią osiedla Karsznice.
Następnie, w ramach kolejnej reformy administracyjnej, która na nowo wprowadzała gminy oraz likwidowała gromady i osiedla, z dniem 1 stycznia 1973 roku osiedle Karsznice zostało zniesione. Część, która wcześniej stanowiła gromadę Karsznice-Stacja Kolejowa, została włączona do Zduńskiej Woli jako Osiedle Karsznice, natomiast wiejska część, dawniej gromada Karsznice sprzed 1954 roku, z powrotem włączona została do gminy Zduńska Wola.
Przypisy
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 01.01.2023 r.
- Uchwała Nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 09.12.1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 20.12.1972 r., Nr. 14, Poz. 185).
- Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325.
- Dz.U. z 1959 r. nr 68, poz. 425.
- Uchwała Nr 38/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu sieradzkiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-167/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 39).
- Łódzki Dziennik Wojewódzki. 1948, nr 13, poz. 68
- Łódzki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 21, poz. 272.
- Dziennik Praw, rok 1870, tom 70.
- GUS. Wyszukiwarka TERYT.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Nowe Miasto (Zduńska Wola) | Osiedle Łaska I i Łaska II (Zduńska Wola) | Osiedle Jana Pawła II (Zduńska Wola) | Osiedle Zachód (Zduńska Wola) | Osiedle Południe (Zduńska Wola)Oceń: Karsznice (Zduńska Wola)