Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zduńskiej Woli

---

Historia

Ewangelicy rozpoczęli swoją obecność w rejonie Zduńskiej Woli na przełomie XVIII i XIX wieku. Ich pochodzenie wiązało się z przybyszami z Saksonii oraz Czechami. Początkowo podlegali parafii w Słupcy, jednak postanowiono zainicjować działania mające na celu powstanie nowej, samodzielnej parafii. Stefan Złotnicki, podprefekt powiatu Szadkowskiego, ofiarował ziemię na kościół oraz cmentarz.

28 października 1827 roku, dzięki staraniom takich osób jak Dawid Trauma, Marcin Trelenberg, August France, Ernest Seidel oraz pastor Jerzy Wendt z Piotrkowa, udało się erygować parafię. Rozpoczęto zbiórkę funduszy, która miała na celu organizację działania parafii, a także budowę kościoła, szkoły oraz domu parafialnego. Przy ówczesnej ulicy Maurycego, dzisiejszej ulicy Getta Żydowskiego, powstał budynek parafialny, który obejmował kaplicę, salę szkolną oraz mieszkanie dla nauczyciela.

Na początku swojej egzystencji, wspólnota ewangelicka zrzeszała około 400 rodzin. Krótko potem liczba wiernych wzrosła dzięki przybyciu współwyznawców z pobliskiego Łasku. W 1831 roku pierwszym proboszczem został Wilhelm Biedermann, który pełnił ten urząd do 1836 roku, kiedy to został przeniesiony do Dąbia. Następnie, w latach 1836–1856, funkcję proboszcza pełnili kolejno: Herman Otto Hintz, Eduard Künzel oraz ponownie Jerzy Wendt. Do końca drugiej wojny światowej parafia była częścią superintendentury kaliskiej.

Wzrost liczby wiernych skłonił parafię do podjęcia decyzji o budowie nowego kościoła. Eduard Boerner, proboszcz od 1856 roku aż do 1910, kładł szczególny nacisk na rozwój wspólnoty. Kamień węgielny pod nową świątynię położono 13 czerwca 1866 roku, a jej konsekracja miała miejsce 31 marca 1868 roku. Kościół powstał przy ulicy Zamkowej, dzisiaj znanej jako aleja Kościuszki. Obok nowego obiektu zakupiono dom przeznaczony na mieszkanie dla proboszcza. Dzięki działaniom Boernera w pobliżu nowej świątyni powstał także budynek parafialny, który mieścił szkołę ewangelicką oraz mieszkania dla personelu.

Żona księdza Boernera, Maria Rauh, podjęła inicjatywę budowy kolejnego obiektu parafialnego, który miał służyć jako dom opieki dla sierot i seniorów. Ostatecznie, budynek ten wzniesiono w sąsiedztwie cmentarza ewangelickiego.

Pierwsza wojna światowa miała druzgocący wpływ na wspólnotę. Zduńska Wola znalazła się w strefie ostrzału artyleryjskiego, co doprowadziło do uszkodzeń kościoła oraz szkoły, a cmentarz uległ całkowitemu zniszczeniu. Obiekty parafialne zostały w czasie wojny wykorzystane przez Niemców jako obiekty wojskowe, jednak po wojnie parafia mogła odzyskać swoje mienie.

W 1927 roku, część wiernych z Łasku odłączyła się od zduńskiej parafii, zakładając swoją własną. Druga wojna światowa okazała się także destrukcyjna dla wspólnoty. Na bramie kościoła umieszczono napis „Polakom wstęp wzbroniony”, a budynek stracił trzy dzwony oraz chrzcielnicę. Dodatkowo, organy oraz krzyż ołtarzowy uległy poważnym uszkodzeniom.

Po wojnie kościół służył jako miejsce detencji dla jeńców wojennych, a następnie został przekazany parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Marii Panny. Wierni ewangeliccy, pragnąc zachować wspólnotowość, zaczęli spotykać się w kościele w Sieradzu. W wyniku wojny doszło do połączenia parafii w Zduńskiej Woli z parafią w Łasku, przy czym Łask stał się jej filiałem. W 1965 roku, działania księdza Jana Drzewieckiego rozpoczęły remont kościoła oraz plebanii. W 1981 roku parafia wzbogaciła się o nowe organy, ufundowane przez księdza Zenona Dietricha, pochodzącego ze Zduńskiej Woli. W latach 1983–2021 proboszczem był ksiądz Cezary Jordan, który zmarł 20 lutego 2021 roku. Obecnie administracją parafii zajmuje się ksiądz biskup Jan Cieślar.

Pastorzy i proboszczowie

W historii Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Zduńskiej Woli można wyróżnić szereg znaczących postaci, które pełniły rolę pastorów oraz proboszczów. Oto lista osób, które w różnych latach sprawowały tę funkcję:

• ks. Wilhelm Biedermann (1831 – 1836) – był pierwszym proboszczem Parafii w Zduńskiej Woli,
• ks. Herman Otto Hintz (1836 – 1837),
• ks. Eduard Künzel (1837 – 1837),
• ks. Jerzy Wandt (1837 – 1856),
• ks. Edward Boerner (1856 – 1910),
• ks. Gustav Manitius (1910 – 1924),
• ks. dr Jerzy Lehmann (1924 – 1945),
• ks. bp Karol Kotula (1945 – 1951),
• ks. Gustaw Kraina (1951 – 1954),
• ks. Edward Spendel (1955 – 1963),
• ks. Jerzy Drzewiecki (1963 – 1973),
• ks. bp Michał Warczyński (1973 – 1983),
• ks. bp Mieczysław Cieślar (1983 – 1984),
• ks. Cezary Jordan (1984 – 2021),
• ks. bp. Jan Cieślar (2021- ) (administrator).

Każdy z tych duchownych wniósł swoje unikalne wartości oraz wkład w rozwój wspólnoty kościelnej, co miało istotny wpływ na lokalne życie religijne.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Zduńskiej Woli

---