Edmund Friszke, którego życie jest znane wielu jako wybitna postać w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Polsce, przyszedł na świat 4 czerwca 1902 roku w Zduńskiej Woli. Jego drogi życiowe były pełne wyzwań, a historia jego osoby jest osnuta nie tylko duchowością, ale także tragicznymi doświadczeniami.
W trakcie swoich działań w Kościele, pełnił rolę seniora Diecezji Mazurskiej, co świadczy o jego znaczącej pozycji oraz wpływie na społeczność ewangelicką w Polsce. Niestety, jego życie nie ominęły ciemne chwile; stał się on także ofiarą brutalnych reżimów, które doprowadziły do jego uwięzienia w obozach koncentracyjnych. Zmarł 15 września 1958 roku w Malmö, pozostawiając po sobie głęboki ślad w sercach tych, którzy go znali oraz w historii Kościoła.
Działalność w II Rzeczypospolitej
W 1927 roku Edmund Friszke zakończył swoje studia na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, po czym jeszcze w tym samym roku otrzymał święcenia i rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii Świętej Trójcy w Łodzi, gdzie pełnił swoją funkcję w latach 1927-1929.
W tym okresie nauczał religii wyznania ewangelicko-augsburskiego w Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi, co stanowiło ważny element jego zaangażowania w życie duchowe społeczności. Od roku 1929 objął stanowisko administratora parafii w Radomiu, a później został jej proboszczem, gdzie kierował także filiami w Kozienicach i Jaworze.
Jego działalność duszpasterska została uhonorowana mianowaniem na konseniora ewangelicko-augsburskiej diecezji lubelskiej w kwietniu 1939 roku, co podkreśla jego wpływ na rozwój lokalnej społeczności oraz kościoła w tym regionie.
Losy okupacyjne
W wrześniu 1939 roku, Edmund Friszke przebywał wraz z najbliższymi w Lublinie, gdzie pełnił ważną rolę w zapewnieniu opieki duszpasterskiej dla tamtejszej parafii. Po powrocie do Radomia, jego życie nagle się zmieniło, gdy 21 września 1939 roku został aresztowany przez gestapo. Oskarżono go o działalność pro-polską oraz wrogość wobec narodowego socjalizmu.
Po zatrzymaniu, 18 grudnia 1939 roku, został osadzony w więzieniu gestapo w Lublinie. Mimo trudnych warunków, jego walka o przetrwanie dopiero się zaczynała, gdyż niebawem został przewieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg. Jego los nie uległ poprawie, gdyż 13 grudnia 1940 roku w wyniku kolejnego transportu znalazł się w obozie koncentracyjnym Dachau, gdzie miał przetrwać aż do momentu wyzwolenia obozu przez armię USA, które miało miejsce 29 kwietnia 1945 roku.
Działalność powojenna
Po zakończeniu działań wojennych Edmund Friszke objął stanowisko proboszcza parafii w Olsztynie. W roku 1946 miał zaszczyt zostać seniorem diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Od momentu objęcia tej funkcji, aż do końca swego życia, jego aktywność koncentrowała się na ochronie i utrzymaniu dziedzictwa luteranizmu na Mazurach.
Edmund Friszke zmarł podczas pobytu na leczeniu w Szwecji. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu ewangelickim przy ulicy Wojska Polskiego w Olsztynie. W 1966 roku, jego szczątki zostały przeniesione na cmentarz komunalny w tym samym mieście.
Życie prywatne
Edmund Friszke w 1932 roku połączył swoje życie z Ireną Arnold, która zmarła w 1955 roku. Z tego małżeństwa przychodzą na świat dwie córki: Edyta, która urodziła się w 1935 roku oraz Gabriela, która przyszła na świat w 1937 roku.
W 1955 roku Edmund zawarł kolejne małżeństwo z Zofią Woltersdorf, z którego urodził się ich syn Andrzej, urodzony w 1956 roku.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k Ksiądz Edmund Friszke – dramat polskiego ewangelika. olsztyn.luteranie.pl. [dostęp 06.08.2014 r.]
- Henryk Władysław Skorek (red.). Nasz wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906–2006. Zarys historyczny. Wspomnienia. Łódź: I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Łodzi i Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi, 2006 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Otton Fryderyk Krenz | Pinchas Menachem Joskowicz | Maksymilian Maria Kolbe | Grzegorz Ignatowski | Woldemar GastparyOceń: Edmund Friszke