Woldemar Gastpary to ważna postać w historii polskiego duchowieństwa. Urodził się 12 lipca 1908 roku w Henrykowie, niedaleko Zduńskiej Woli, a swoje życie zakończył 22 grudnia 1984 roku w Warszawie. Był duchownym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie zdobył powszechnie uznanie i szacunek.
W latach 1965–1981 pełnił funkcję rektora Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, gdzie przyczynił się do rozwoju teologii oraz edukacji duchownej w kraju. Jego praca w tej instytucji była kluczowa dla wielu pokoleń studentów, którzy kształtowali się pod jego skrzydłami.
Życiorys
W latach 1927–1932 Woldemar Gastpary podjął studia teologiczne na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego. W tym okresie zdobył cenne doświadczenie, odbywając praktykę w parafii w Mościskach nad Bugiem. Dzięki tym staraniom, w 1932 roku udało mu się uzyskać ordynację. Przed wybuchem II wojny światowej pracował jako wikariusz oraz prefekt w Tomaszowie Mazowieckim. W 1939 roku obronił doktorat z teologii na Uniwersytecie Warszawskim. Niestety, jego życie zostało dramatycznie przerwane, gdy w 1939 roku został aresztowany przez hitlerowców. W rezultacie, spędził czas w więzieniu w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie w obozach w Oranienburgu i Dachau, gdzie przebywał aż do 1945 roku.
Po zakończeniu wojny, Gastpary objął stanowisko proboszcza-administratora w Tomaszowie Mazowieckim (1945–1950), a później pełnił funkcję proboszcza tej parafii w latach 1951–1953. W kolejnych latach, od 1953 do 1965 roku, był proboszczem parafii św. Trójcy w Łodzi. Ponadto, w latach 1950–1954 służył jako senior diecezji łódzkiej, a następnie, pomiędzy 1954 a 1957 rokiem, pełnił tę samą rolę w diecezji warszawskiej. W 1957 roku został wybrany na prezesa Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.
Równolegle do swojej pracy duszpasterskiej, Woldemar Gastpary angażował się w badania historyczne z zakresu polskiego protestantyzmu. W roku 1949 rozpoczął pracę jako adiunkt na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, a po jego likwidacji w 1954 roku, przeniósł się do Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, gdzie w 1955 roku objął stanowisko zastępcy profesora, a w 1957 roku uzyskał tytuł docenta. W latach 1965–1981 pełnił rolę rektora tej uczelni, a także w 1966 roku został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Teologii Historycznej w 1972 roku, kiedy to uzyskał status profesora zwyczajnego.
Był aktywnym członkiem prezydium Polskiej Rady Ekumenicznej oraz współpracował z Komisją Mieszaną tejże Rady i Kościoła Ewangelickiego w Niemczech. Oprócz tego, był zaangażowany w Sekcję Warszawską Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli. W ciągu swojej kariery ogłosił ponad 150 publikacji, w tym szereg monografii oraz skryptów akademickich. Współpracował również z wydawaną przez Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Encyklopedią katolicką. W 1979 roku otrzymał doktorat honorowy Uniwersytetu Humboldta w Berlinie.
Pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ulicy Młynarskiej (aleja 10, grób 2).
Wybrane publikacje
Oto wybór znaczących publikacji autorstwa Woldemara Gastpary, które stanowią istotny wkład w badania nad historią Kościoła:
- Historia Kościoła. Okres starożytny, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1967,
- Sprawa toruńska 1724, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1969,
- Historia Kościoła. Okres średniowieczny, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1970,
- Biskup Bursche i sprawa polska, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1972,
- Historia Kościoła. Okres nowożytny, Wydawnictwo ChAT, 1972, 1979,
- Historia Kościoła. Okres średniowieczny, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1973,
- Historia protestantyzmu w Polsce od połowy XVIII wieku do I wojny światowej, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1977,
- Protestantyzm w Polsce w dobie dwóch wojen światowych. Cz. 1, 1914–1939, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1978,
- Historia Kościoła w Polsce, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1979,
- Protestantyzm w Polsce w dobie dwóch wojen światowych. Cz. 2, 1939–1945, Wydawnictwo ChAT, Warszawa 1981.
Przypisy
- Gastpary, Woldemar. bn.org.pl. [dostęp 03.11.2016 r.]
- Pomimo fizycznej utraty kościoła św. Trójcy przez Kościół Ewangelicko-Augsburski w 1945 roku, nie przestała istnieć Parafia przy nim funkcjonująca. Sytuację tę zmieniło dopiero rozporządzenie Konsystorza Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w RP z 1994, stanowiące o likwidacji Parafii św. Trójcy i św. Jana w Łodzi.
- śp. Woldemar Gastpary
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Edmund Friszke | Otton Fryderyk Krenz | Pinchas Menachem Joskowicz | Maksymilian Maria Kolbe | Grzegorz IgnatowskiOceń: Woldemar Gastpary